Urlop okoliczno�ciowy w przypadku �mierci cz�onka rodziny – o ile dni mo�e wnioskowa� pracownik?

Dodano: 15.12.2020 r.

Ka�dy cz�owiek w miar� zdobywania do�wiadczenia �yciowego spotyka si� z ró�nymi sytuacjami wywo�uj�cymi mocne emocje. Jedne s� radosne, jak �lub i narodziny dziecka. Inne smutne i zwi�zane z uczuciem bólu, przygn�bienia, jak �mier� bliskiej osoby. Ze wzgl�du na te wa�ne wydarzenia pracownik nie ma mo�liwo�ci uda� si� do pracy. Mo�e wtedy z�o�y� podanie u pracodawcy o wolny, p�atny dzie� od pracy, niezb�dny mi�dzy innymi do za�atwienia wszelkich koniecznych formalno�ci urz�dowych. Zak�ady pogrzebowe zawsze staraj� si� niemal�e w pe�ni odci��y� Rodzin� z obowi�zków organizacyjnych, jednak równie wa�ny jest czas po�wi�cony godne prze�ycie straty najbli�szej osoby.

Prawne informacje na temat urlopu okoliczno�ciowego

W Kodeksie Cywilnym, czy Kodeksie Pracy nie znajdziemy jednak stosownych regulacji prawnych w tej sprawie. Nasze prawodawstwo uj�o ten aspekt w Rozporz�dzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. (wraz z pó�n. zmianami) w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecno�ci w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnie� od pracy. Przepis ten �ci�le okre�la obowi�zki pracownika i pracodawcy w kwestii udzielania takiego urlopu, jego wymiaru uwzgl�dniaj�c jego podstaw� (§ 15 tego rozporz�dzenia).

Urlop okoliczno�ciowy przys�uguje tylko osobom �wiadcz�cym prac� w ramach stosunku cywilnoprawnego zwanego umow� o prac�. Z takiego urlopu nie skorzystaj� sta�y�ci, zatrudnieni na umow� zlecenie i umow� o dzie�o. Je�eli zdarzenie losowe okre�lone w rozporz�dzeniu, na które pracodawca ma obowi�zek udzieli� zwolnienia od pracy, jak np. �mier� osoby bliskiej nast�pi�a tu� przed podpisaniem umowy o prac�, urlop okoliczno�ciowy nie b�dzie przys�ugiwa�.

Rodzaj okoliczno�ci nie ma znaczenia dla zasadno�ci udzielenia nale�nego urlopu. Spo�ród wszystkich �yciowych zdarze� wymagaj�cych zwolnienia od �wiadczenia pracy najsmutniejszym i najbardziej absorbuj�cym jest �mier� osoby najbli�szej. Odej�cie z tego �wiata kogo� z kim byli�my bardzo zwi�zani, nie tylko z najbli�szej rodziny, wymaga czasu koniecznego do pogodzenia si� ze strat� i przygotowania godnej uroczysto�ci pogrzebowej. Musimy mie� czas na znalezienie odpowiedniego zak�adu pogrzebowego, który sprosta naszym oczekiwaniom. Asystent uroczysto�ci w wybranym zak�adzie pomo�e w organizacji wa�nej uroczysto�ci po�egnania. Mo�e wesprze� nas tak�e w za�atwianiu niezb�dnych dokumentów, a nawet w zawiadomieniu o �mierci i pogrzebie naszej bliskiej osoby.

Zak�ady Pogrzebowe w okolicy - Pogotowie Pogrzebowe

Zak�ady Pogrzebowe w okolicy - Pogotowie Pogrzebowe

Sprawdzone i godne zaufania zak�ady pogrzebowe w Rzeszowie z pewno�ci� pomog� Pa�stwu w dope�nieniu wszelkich formalno�ci. Poni�sze rozwa�ania po�wi�cone zostan� w�a�nie okoliczno�ci �mierci naszych krewnych w nawi�zaniu do mo�liwo�ci prawnych.

Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy:
- na 2 dni w razie �mierci bliskich z I grupy powinowactwa, tj. ma��onka, dziecka w�asnego i przysposobionego, ojca, matki, ojczyma i macochy;
- na 1 dzie� w razie �mierci dalszych krewnych, zaliczanych do II grupy pokrewie�stwa, tj. siostry, brata, te�ciowej, te�cia, babki, dziadka.

W przypadku dalszych powinowatych (np. rodze�stwo rodziców, dziadków) przys�uguje te� 1 dzie�, ale tylko wówczas, gdy zmar�y by� na utrzymaniu pracownika, zamieszkiwa� z nim i znajdowa� si� pod jego opiek�.

Wa�na informacja dotyczy �mierci i pogrzebu te�cia i te�ciowej w przypadku, kiedy pracownik ma orzeczony rozwód z ma��onkiem. Na podstawie Kodeksu Rodzinnego i Opieku�czego (art. 618 § 1) to z faktu istnienia tego ma��e�stwa wynika powinowactwo mi�dzy jednym ma��onkiem, a krewnymi tego ma��onka drugiego. Pokrewie�stwo trwa nadal, nawet gdy to ma��e�stwo ustaje na skutek rozwodu. W takiej sytuacji te� przys�uguje 1 dzie� urlopu.

Co do zasady urlop okoliczno�ciowy powinien pokrywa� si� z dat� zdarzenia lub musi by� wykorzystany w najbli�szym terminie w nied�ugim odst�pie od �mierci osoby, z powodu której przys�uguje zwolnienie od pracy. Innymi s�owy, urlop z tytu�u �mierci i pogrzebu bliskiej osoby musi mie� zwi�zek przyczynowo czasowy z tym zdarzeniem. Je�eli odbiega czasowo od daty �mierci na pracowniku ci��y obowi�zek udokumentowania konieczno�ci wykorzystania dnia wolnego w innym terminie, tak by pracodawca nie mia� w�tpliwo�ci co do powodów i celu udzielania urlopu okoliczno�ciowego z tytu�u �mierci osoby spokrewnionej.

W zasadzie to pracownik ma obowi�zek poinformowa� mocodawc� o zamiarze skorzystania z urlopu okoliczno�ciowego. Informacja ta powinna dotrze� do pracodawcy z wyprzedzeniem. Trudno jednak przewidzie� dat� �mierci kogokolwiek. Z regu�y jest to zdarzenie nag�e i skutkuje natychmiastow� nieobecno�ci� w pracy. W takiej sytuacji obowi�zkiem pracownika jest informacj� o takich okoliczno�ciach przekaza� pracodawcy jak najszybciej. Najpó�niej jednak w drugim dniu nieobecno�ci.

Co zrobi�, aby dosta� urlop okoliczno�ciowy?

W celu uzyskania urlopu okoliczno�ciowego, co do zasady, nale�y z�o�y� pisemny wniosek do pracodawcy. Ten, ma prawem narzucony obowi�zek udzielenia takiego urlopu. W przypadku jednak okoliczno�ci �mierci bywaj� sytuacje, �e pracownik nie ma mo�liwo�ci wcze�niej z�o�y� stosownego wniosku i czeka� na zgod� pracodawcy. Wówczas wa�ne jest powiadomienie pracodawcy o zaistnia�ej sytuacji, np. telefonicznie, a w najbli�szym mo�liwym terminie z�o�y� stosowny wniosek, który jest dokumentem formalizuj�cym i potwierdzaj�cym telefoniczne zg�oszenie pro�by o udzielenie zwolnienia od pracy. Cz�sto te� jest taka sytuacja, �e pracownik w dniu z�o�enia wniosku o urlop nie posiada jeszcze dokumentu uwierzytelniaj�cego to zdarzenie - aktu zgonu. Obowi�zany jest wtedy przed�o�y� ten akt w najbli�szym mo�liwym terminie. Okazanie aktu zgonu jest dokumentem potwierdzaj�cym uprawnienie do przyznania urlopu okoliczno�ciowego i ilo�ci nale�nych jego dni. Funkcjonuj�ce regulacje prawne w zakresie przetwarzania danych osobowych oraz przechowywanie przez pracodawc� kserokopii aktów zgonu czy innych temu podobnych dokumentów jest nadu�yciem. Wystarczaj�cym zatem jest fakt okazania stosownego dokumentu i spisanie przez pracodawc� tylko numeru aktu zgonu (mo�na jeszcze zaznaczy� dat� wydania po�wiadczenia zgonu) i potwierdzenie poprzez z�o�enie podpisu pracodawcy.

Je�eli pracownik wyst�pi z wnioskiem o udzielenie urlopu okoliczno�ciowego z tytu�u �mierci osoby bliskiej w terminie niekoreluj�cym z dat� �mierci lub pogrzebu (np. kilka tygodni po pogrzebie) pracodawca mo�e odmówi� udzielenia zgody na zwolnienie od pracy w ��danym terminie, traktuj�c ten fakt za ewidentne nadu�ycie ze strony pracownika. Uzasadnia swoj� decyzj� jako brak podstaw do takiego p�atnego urlopu. Mog� te� zaistnie� takie sytuacje, �e to pracodawca przyzna zwolnienie od pracy w wi�kszym wymiarze lub nawet rozszerzy zakres okoliczno�ci, w których urlop taki przys�uguje. Wszystko w takim przypadku jednak zale�y od woli i zrozumienia danej sytuacji przez pracodawc�. Zatrudniaj�cy pracownika - Pracodawca ma obowi�zek przyznania urlopu ze wzgl�du na wa�ne wydarzenia w �yciu pracownika, jak �mier� bliskiej osoby.

Czy podczas urlopu okoliczno�ciowego dostajemy wynagrodzenie?

Za czas urlopu okoliczno�ciowego pracownik ma prawo do wynagrodzenia równego wynagrodzeniu za czas urlopu wypoczynkowego. Przy okre�laniu jednak stawki za dzie� takiego urlopu okoliczno�ciowego przyjmuje si� przeci�tn� warto�� sk�adników wynagrodzenia pracownika tylko z miesi�ca, w którym to zwolnienie od pracy przypada�o.

Szczególnym przypadkiem jest sytuacja, gdy zdarzenie uprawniaj�ce do urlopu okoliczno�ciowego – �mier� w rodzinie nast�pi w trakcie trwania urlopu wypoczynkowego. Zatrudniony nie mo�e wyst�pi� z wnioskiem o udzielenie urlopu okoliczno�ciowego podczas trwaj�cego urlopu wypoczynkowego. Nie jest mo�liwe równie� wnioskowanie o przed�u�enie okresu wypoczynku czy wyp�at� ekwiwalentu finansowego za ten czas w zwi�zku z na�o�eniem si� okoliczno�ci uprawniaj�cych do urlopu. Niewykorzystany urlop okoliczno�ciowy nie przechodzi na rok nast�pny.

Kiedy nie przys�uguje nam urlop okoliczno�ciowy z tytu�u �mierci dalszych krewnych lub gdy liczba nale�nych nam dni na za�atwienie wszystkich spraw zwi�zanych ze �mierci� osób najbli�szych mo�emy wnioskowa� o bezp�atny urlop. B�dzie to usprawiedliwiony dzie� wolny od pracy bez prawa do wynagrodzenia.
Ka�dy cz�owiek w zetkni�ciu ze �mierci� w rodzinie potrzebuje czasu na odosobnienie i prze�ycie tego wydarzenia w swój indywidualny, cz�sto osobliwy sposób. Bywa, �e czasami potrzebuje wsparcia specjalistów, lekarzy czy innych osób przygotowanych do niesienia pomocy. Takie wsparcie mo�emy uzyska� w wielu profesjonalnych zak�adach pogrzebowych, które przygotowane s� na ró�ne sytuacje zwi�zane z pogrzebem, równie� otaczania rodziny empatycznym ramieniem.

Artyku� partnera

Podziel si� z innymi

Wasze komentarze

Portal resinet.pl nie ponosi odpowiedzialno�ci za tre�� komentarzy i wypowiedzi zamieszczanych przez internaut�w. Osoby zamieszczaj�ce wypowiedzi naruszaj�ce prawo lub prawem chronione dobra os�b trzecich mog� ponie�� z tego tytu�u odpowiedzialno�� karn� lub cywiln�.