Czym jest grzybica jamy ustnej i jak ją leczyć?

Grzybica (kandydoza) jamy ustnej – co to za choroba?

Kandydoza jamy ustnej, powszechnie nazywana grzybicą, to zakażenie drożdżakowe błony śluzowej języka, policzków i przedsionka jamy ustnej. Czynnik etiologiczny stanowią drożdżaki z rodzaju Candida, najczęściej gatunek Candida albicans. Grzyby te bytują w jamie ustnej 20-50% zdrowych dorosłych jako saprofity, nie powodując żadnych niepokojących objawów. Drożdżyca jamy ustnej należy do infekcji oportunistycznych, co oznacza, że jest charakterystyczna dla osób o zaburzeniach immunologicznych i obniżonej odporności².

Kto jest narażony na grzybicę jamy ustnej?

Wśród czynników mogących wpływać na rozwój grzybicy wymienia się takie jak³:

• obniżona odporność,

• powikłana, niedostatecznie kontrolowana cukrzyca,

• drobne urazy wewnątrz jamy ustnej,

• noszenie protezy zębowej,

• długotrwała antybiotykoterapia,

• choroby zębów i przyzębia,

• oparzenia,

• niedobory witamin,

• nadużywanie alkoholu,

• ciąża.

Rodzaje grzybiczego zapalenia jamy ustnej

W zależności od czasu utrzymywania się objawów wyróżnić można dwie postacie kandydozy²:

• kandydoza ostra – rzekomobłoniasta, zanikowa (atroficzna, rumieniowa, poantybiotykowa);

• kandydoza przewlekła – rzekomobłoniasta, zanikowa (zapalenie kącików ust, protetyczne zapalenie jamy ustnej, język romboidalny), rozrostwa (kandydoza hiperplastyczna, leukoplakia grzybicza).

Kolejny podział można przeprowadzić ze względu na zasięg choroby²:

• kandydoza pierwotna – zmiany pojawiają się tylko w obrębie jamy ustnej,

• kandydoza wtórna – zmiany są obecne w jamie ustnej i rozprzestrzeniają się na skórę oraz błony śluzowe innych okolic ciała.

Grzybica jamy ustnej – objawy

Objawy chorobowe przy grzybicy jamy ustnej to przede wszystkim białawe, zazwyczaj niebolesne naloty zwłaszcza w okolicy błony śluzowej policzków i podniebienia. Zmiany mogą pojawić się również w kątach ust i na dziąsłach, czasami obserwuje się biały nalot na języku. Dodatkowo może rozwinąć się grzybica gardła, która to może powodować problemy z przełykaniem i utrudniać spożywanie pokarmów².

Jak wygląda leczenie grzybicy jamy ustnej? Domowe sposoby

U większości pacjentów wystarczające okazuje się zastosowanie leczenia miejscowego w formie leków przeciwgrzybiczych. Jeśli jednak jakiś przypadek okaże się oporny na takie leczenie, trzeba wdrożyć przeciwgrzybicze leczenie ogólne. Gdy dodatkowo dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, trzeba będzie podać antybiotyk (przepisuje lekarz)^1,2.

W leczeniu grzybicy jamy ustnej ważne jest też, aby ustalić i wyeliminować czynniki predysponujące do rozwoju schorzenia. Ponadto istotna jest prawidłowa higiena jamy ustnej, w tym czyszczenie zębów przynajmniej dwa razy dziennie, nitkowanie zębów i płukanie jamy ustnej przy pomocy specjalnego płynu^1,2.

W trakcie leczenia warto nieco zmodyfikować swoje nawyki żywieniowe i wyeliminować z jadłospisu m.in. ostre, słone i kwaśne produkty, które to mogą nasilać pieczenie i dolegliwości bólowe. Leczenie domowe w walce z grzybicą jamy ustnej może dodatkowo obejmować smarowanie zmian np. olejkiem z drzewa herbacianego lub naturalnym aloesem.

Opracowano na zlecenie partnera Chlorchinaldin

Bibliografia:

1. Maciejewska J., Kandydoza błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/169186,kandydoza-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostęp: 2023.03.29.)).

2. Lorkowska-Zawicka B., Grzybicze zapalenie jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/gardlo_i_krtan/107527,grzybicze-zapalenie-jamy-ustnej (dostęp: 2023.03.29.)).

3. Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106153,ostre-zapalenie-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostęp: 2023.03.29.)).