Czym jest grzybica jamy ustnej i jak j± leczyæ?

Zaka¿enie grzybicze jest jednym z najczê¶ciej wystêpuj±cych zaka¿eñ jamy ustnej. Problem ten dotyczy zw³aszcza niemowl±t i osób u¿ywaj±cych protez zêbowych. W wiêkszo¶ci przypadków czynnikiem odpowiedzialnym za jego wywo³anie jest grzyb Candida albicans. Choæ objawy grzybicy jamy ustnej s± bardzo uporczywe i mocno daj± siê we znaki, to zastosowanie miejscowo leków przeciwgrzybiczych zwykle pozwala szybko siê z nimi uporaæ1. Jakie s± charakterystyczne objawy kandydozy jamy ustnej? Co najlepiej sprawdzi siê na zmiany pokrywaj±ce b³ony ¶luzowe jamy ustnej? Odpowiadamy!
 

Grzybica (kandydoza) jamy ustnej – co to za choroba?

Kandydoza jamy ustnej, powszechnie nazywana grzybic±, to zaka¿enie dro¿d¿akowe b³ony ¶luzowej jêzyka, policzków i przedsionka jamy ustnej. Czynnik etiologiczny stanowi± dro¿d¿aki z rodzaju Candida, najczê¶ciej gatunek Candida albicans. Grzyby te bytuj± w jamie ustnej 20-50% zdrowych doros³ych jako saprofity, nie powoduj±c ¿adnych niepokoj±cych objawów. Dro¿d¿yca jamy ustnej nale¿y do infekcji oportunistycznych, co oznacza, ¿e jest charakterystyczna dla osób o zaburzeniach immunologicznych i obni¿onej odporno¶ci².

Kto jest nara¿ony na grzybicê jamy ustnej?

W¶ród czynników mog±cych wp³ywaæ na rozwój grzybicy wymienia siê takie jak³:

• obni¿ona odporno¶æ,

• powik³ana, niedostatecznie kontrolowana cukrzyca,

• drobne urazy wewn±trz jamy ustnej,

• noszenie protezy zêbowej,

• d³ugotrwa³a antybiotykoterapia,

• choroby zêbów i przyzêbia,

• oparzenia,

• niedobory witamin,

• nadu¿ywanie alkoholu,

• ci±¿a.

Rodzaje grzybiczego zapalenia jamy ustnej

W zale¿no¶ci od czasu utrzymywania siê objawów wyró¿niæ mo¿na dwie postacie kandydozy²:

• kandydoza ostra – rzekomob³oniasta, zanikowa (atroficzna, rumieniowa, poantybiotykowa);

• kandydoza przewlek³a – rzekomob³oniasta, zanikowa (zapalenie k±cików ust, protetyczne zapalenie jamy ustnej, jêzyk romboidalny), rozrostwa (kandydoza hiperplastyczna, leukoplakia grzybicza).

Kolejny podzia³ mo¿na przeprowadziæ ze wzglêdu na zasiêg choroby²:

• kandydoza pierwotna – zmiany pojawiaj± siê tylko w obrêbie jamy ustnej,

• kandydoza wtórna – zmiany s± obecne w jamie ustnej i rozprzestrzeniaj± siê na skórê oraz b³ony ¶luzowe innych okolic cia³a.

Grzybica jamy ustnej – objawy

Objawy chorobowe przy grzybicy jamy ustnej to przede wszystkim bia³awe, zazwyczaj niebolesne naloty zw³aszcza w okolicy b³ony ¶luzowej policzków i podniebienia. Zmiany mog± pojawiæ siê równie¿ w k±tach ust i na dzi±s³ach, czasami obserwuje siê bia³y nalot na jêzyku. Dodatkowo mo¿e rozwin±æ siê grzybica gard³a, która to mo¿e powodowaæ problemy z prze³ykaniem i utrudniaæ spo¿ywanie pokarmów².

Jak wygl±da leczenie grzybicy jamy ustnej? Domowe sposoby

U wiêkszo¶ci pacjentów wystarczaj±ce okazuje siê zastosowanie leczenia miejscowego w formie leków przeciwgrzybiczych. Je¶li jednak jaki¶ przypadek oka¿e siê oporny na takie leczenie, trzeba wdro¿yæ przeciwgrzybicze leczenie ogólne. Gdy dodatkowo dojdzie do nadka¿enia bakteryjnego, trzeba bêdzie podaæ antybiotyk (przepisuje lekarz)^1,2.

W leczeniu grzybicy jamy ustnej wa¿ne jest te¿, aby ustaliæ i wyeliminowaæ czynniki predysponuj±ce do rozwoju schorzenia. Ponadto istotna jest prawid³owa higiena jamy ustnej, w tym czyszczenie zêbów przynajmniej dwa razy dziennie, nitkowanie zêbów i p³ukanie jamy ustnej przy pomocy specjalnego p³ynu^1,2.

W trakcie leczenia warto nieco zmodyfikowaæ swoje nawyki ¿ywieniowe i wyeliminowaæ z jad³ospisu m.in. ostre, s³one i kwa¶ne produkty, które to mog± nasilaæ pieczenie i dolegliwo¶ci bólowe. Leczenie domowe w walce z grzybic± jamy ustnej mo¿e dodatkowo obejmowaæ smarowanie zmian np. olejkiem z drzewa herbacianego lub naturalnym aloesem.

Opracowano na zlecenie partnera Chlorchinaldin

Bibliografia:

1. Maciejewska J., Kandydoza b³ony ¶luzowej jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/169186,kandydoza-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostêp: 2023.03.29.)).

2. Lorkowska-Zawicka B., Grzybicze zapalenie jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/gardlo_i_krtan/107527,grzybicze-zapalenie-jamy-ustnej (dostêp: 2023.03.29.)).

3. Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Ja¼dzik M., Ostre zapalenie b³ony ¶luzowej jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106153,ostre-zapalenie-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostêp: 2023.03.29.)).