Dodano: 18.06.2018 r.
RZESZÓW. Ogłoszono ranking najbardziej obywatelskich miast Fundacji Schumana EUROPOLIS 2018. Pierwsze miejsce zajął Sopot, który wyprzedził Warszawę i Rzeszów oraz znajdujące się tuż za nimi Poznań i Katowice.
W rankingu uwzględnione zostały czynniki, takie jak m.in. zaangażowanie mieszkańców w życie publiczne, aktywność wyborcza, rozpowszechnienie postaw obywatelskich, otwartość instytucji publicznych na potrzeby obywateli. W rankingu wzięto pod uwagę wszystkie 66 miast na prawach powiatu.
Ranking miast obywatelskich powstał w oparciu o dane liczbowe odnoszące się do różnego typu policzalnych aktywności obywatelskich mieszkańców i urzędów 66 polskich miast na prawach powiatu.
Źródłami informacji były zastane dane liczbowe, pozyskiwane przede wszystkim drogą wniosków o udostępnienie informacji publicznej. Autorzy korzystali także ze statystyki publicznej (np. danych GUS-u), biuletynów informacji publicznej oraz danych zebranych w toku innych badań (np. Diagnozy Społecznej). Tak pozyskane liczby poddane zostały analizie i przeliczeniu na wskaźniki cząstkowe, a następnie ogólny wskaźnik miast obywatelskich.
Rzeszów miastem organizacji społecznych i klubów
Liderem wśród polskich miast pod względem aktywności obywateli jest Rzeszów. Aż 22 proc. mieszkańców stolicy Podkarpacia działa w jakiejś organizacji, z tego 9 proc. przypada na organizacje religijne, a 5 pkt proc. na związki zawodowe – to zdecydowanie najwyższy odsetek w kraju.
Poza tym 3 proc. rzeszowian działa aktywnie w organizacjach charytatywnych, a kolejne 1 proc. w organizacjach ekologów lub radach osiedlowych. Ponadto 2,1 proc. mieszkańców działa w klubach, kołach i sekcjach finansowanych ze środków publicznych – tak dobrego wyniku nie ma żadne inne miasto powyżej 180 tys. mieszkańców.
Na terenie Rzeszowa aktywnie działa 185 kół, klubów i sekcji, z czego ponad jedną trzecią stanowią koła plastyczne i techniczne, a po jednej czwartej sekcje sportowe i turystyczne oraz koła muzyczne i taneczne. Tak duża aktywność mieszkańców jest zapewne efektem bliskości Uniwersytetu Rzeszowskiego, który jest otwarty na osoby spoza społeczności akademickiej, oraz uboższej niż w innych dużych miastach oferty aktywnego spędzania wolnego czasu.
Dzięki tak dużej liczbie organizacji, kół, klubów czy sekcji, rzeszowianie nie mają natomiast potrzeby samodzielnego zakładania stowarzyszeń zarówno tych zwykłych jak i tych zarejestrowanych w KRS. Działa ich zaledwie 14 na każde 10 tys. mieszkańców. To o połowę mniej niż w Warszawie, która znajduje się na drugim miejscu w rankingu w tej kategorii.
Rzeszów ze wskaźnikiem 61,68 zajmuje pierwsze miejsce w rankingu biorącym pod uwagę udział mieszkańców w organizacjach, klubach oraz stowarzyszeniach. Na drugim miejscu ze wskaźnikiem 59,38 znalazła się Warszawa. Najgorzej wypadł Kalisz, uzyskał on wskaźnik 8,21.
Miasta obywatelskie
Najlepiej w rankingu miast obywatelskich wypadają największe polskie metropolie. Za wyjątkiem Gdańska, Lublina i Łodzi wszystkie znalazły się w pierwszej dwudziestce zestawienia. Pierwsze miejsce w zestawieniu najbardziej obywatelskich miast w Polsce zajęło najmniejsze z nich, Sopot. Z zameldowanymi zaledwie 37 tys. osób, uzyskał najlepszy wynik w dwóch ściśle ze sobą powiązanych kategoriach – postaw obywatelskich i zaangażowania w życie publiczne.
Sopot uzyskał 62,9 pkt deklasując przy tym najczęstszego zwycięzcę rankingów Europolis, czyli Warszawę, która uplasowała się na drugim miejscu z wynikiem 54,6 pkt. Co ciekawe, Warszawa nie zwyciężyła w żadnej z sześciu badanych kategorii, ale we wszystkich miała stosunkowo wysokie pozycje.
Na trzecim miejscu znalazł się Rzeszów. W rankingu otrzymał on 50,1 pkt i o włos pokonał Poznań z 49,3 pkt. Złożył się na to świetny wynik tego miasta w dwóch kategoriach – udziału w organizacjach (pierwsze miejsce) oraz rozpowszechnienie postaw obywatelskich, gdzie rzeszowianie przegrali wyłącznie z Sopotem.
Podobnie jak mieszkańcy Warszawy i Sopotu, rzeszowiacy bardzo chętnie uczestniczyli w działalności organizacji – od związków zawodowych po grupy charytatywne, a także stosunkowo częściej niż mieszkańcy innych miast byli członkami kół i klubów publicznych.
Ponadto mieszkańcy Rzeszowa bardzo ufali innym ludziom i policji oraz cechowali się wysoką skłonnością do darowizn. W przeciwieństwie jednak do warszawiaków ich środki były przekazywane głównie na cele kultu religijnego. Według rankingu Europolis wynika to z faktu, że rzeszowianie w większym stopniu budują społeczeństwo obywatelskie wokół instytucji kościelnych.
Ranking pod względem postaw obywatelskich
Postawy obywatelskie najbardziej rozpowszechnione są wśród mieszkańców Sopotu. To właśnie w tej miejscowości aż 51 proc. osób wykonuje prace charytatywnie na rzecz lokalnej społeczności, a zaufanie do policji jest nawet większe niż do sąsiadów i wynosi 90 proc.
Równie hojni, co mieszkańcy Sopotu, są znajdujący się na drugim miejscu w rankingu postaw obywatelskich rzeszowianie – z tą różnicą, że ci ostatni przekazują większość swoich darowizn na cele kultu religijnego (4,3 proc. podatku dochodowego), a nie na organizacje pożytku publicznego (3,3 proc.).
Rekordzistą pod względem darowizn na organizacje religijne jest Przemyśl, którego mieszkańcy przekazują co roku na ten cel równowartość 5,2 proc. podatku dochodowego, wyprzedzając tym samym Białystok (4,6 proc.).
Pozostałe pozycje w rankingu stolicy Podkarpacia:
- Ranking pod względem aktywności wyborczej – 42 pozycja
- Ranking pod względem zaangażowania w życie publiczne – 11 pozycja
- Ranking pod względem otwartości miasta na obywateli – 34 pozycja
O Fundacji
Polska Fundacja im. Roberta Schumana, to organizacja pozarządowa i ponadpartyjna, której misją jest motywowanie Europejczyków do aktywności obywatelskiej oraz promowanie integracji europejskiej i wartości, na jakich się ona opiera.
Fundacja rozwija programy, które uczą wykorzystania szans, jakie daje nam członkostwo w UE, współpracuje z wieloma środowiskami w Unii i poza nią, by lepiej poznać i respektować wspólne wartości demokratyczne. Jednym z obszarów działalności jest zachęcanie mieszkańców do angażowania się w życie społeczności lokalnych i we współtworzenie przestrzeni miejskiej.