Grant badawczy dla Uniwersytetu Rzeszowskiego. 1,3 mln zł od Narodowego Centrum Nauki dla archeologii

RZESZÓW. W rozstrzygniętym przed kilkoma dniami konkursie w ramach programu OPUS grant pod kierownictwem prof. dra hab. Sylwestra Czopka otrzymał dofinansowanie z Narodowego Centrum Nauki.

Projekt pt. „Na granicy dwóch światów. Aglomeracja chotyniecka scytyjskiego kręgu kulturowego - etap I: badania terenowe” otrzymał finansowanie w wysokości 1 380 000 zł. Grant będzie realizowany przez następne 3 lata.

Opis projektu

W VII-V wieku p.n.e. duża część Europy wschodniej znajdowała się pod bezpośrednim wpływem indoirańskich koczowników, którzy przybywszy z głębi Azji na kilkaset lat zadomowili się na stepach nadczarnomorskich. Byli to znani ze źródeł pisanych Scytowie.

W latach 2016-2017, w Chotyńcu koło Radymna w powiecie jarosławskim, niedaleko obecnej granicy z Ukrainą, zweryfikowano chronologię istniejącego tu grodziska. Ustalono, że pochodzi ono właśnie z wczesnej epoki żelaza. Znalezione w trakcie wstępnych badań wykopaliskowych zabytki (charakterystyczne grociki do strzał, brązowe szpile i ceramika) bardzo jednoznacznie wiążą to stanowisko właśnie z leśnostepowym wariantem scytyjskiego kręgu kulturowego.

Najciekawszym artefaktem okazała się duża, malowana grecka amfora na wino. Jest to pierwszy przypadek znalezienia naczynia antycznego (VII/VI wieku BC) na obecnych ziemiach polskich. Jest to najdalej na północny zachód wysunięta enklawa świata scytyjskiego, którego granica musi być teraz przesunięta o co najmniej 250-300 km.

Celem projektu, który ma charakter terenowych, interdyscyplinarnych badań, jest takie zbadanie całego regionu, aby móc dokładniej poznać jego funkcjonowanie we wszystkich aspektach. Mowa tu o chronologii, organizacji, znaczeniu, związkach kulturowych i charakterystyce kultury materialnej i duchowej.

Miejsce to obfituje w ciekawe znaleziska (tu znaleziono wspomnianą amforę), a także daje szanse rzadkich obserwacji zachowań obrzędowych. Plan badawczy projektu obejmuje badania nieinwazyjne (geofizyczne) całego grodziska i wybranych osad otwartych oraz szeroko zakrojone wykopaliska.

Zrealizowany projekt przyniesie tak interesujące źródła i obserwacje kontekstowe, że będzie możliwa odpowiedź na wiele stawianych dziś pytań o genezę, datowanie, organizacje i związki aglomeracji chotynieckiej, wyjątkowego mikroregionu położonego na krańcach świata scytyjskiego.