W Rzeszowie powsta³ model Uk³adu S³onecznego

RZESZÓW. Mieszkañcy Rzeszowa i tury¶ci zyskali now±, „kosmiczn± atrakcjê”. W przestrzeni miasta powsta³ model Uk³adu S³onecznego. Rozlokowanie elementów instalacji odpowiada faktycznemu uk³adowi planet w dniu lokacji Rzeszowa, czyli w po³udnie 19 stycznia 1354 roku.

Elementy Uk³adu S³onecznego umieszczone zosta³y w ró¿nych czê¶ciach miasta. S³oñce pojawi³o siê na Rynku, nad wej¶ciem do Rzeszowskich Piwnic, nieopodal znajduj± siê Mekrury (Rynek 25) i Wenus (obok drzewa), Ziemia i Ksiê¿yc ulokowane s± na parking przy ul. Króla Kazimierza, z kolei na Bulwarach przy ul. ¯eglarskiej 1 zamontowano Kometê Halleya. Ca³y model z³o¿ony jest z 13 cia³ niebieskich. Szczegó³owe informacje o lokalizacjach wszystkich obiektów, ich ¶rednicy oraz wspó³rzêdne modelów w terenie, mo¿na znale¼æ na stronie planety.rzeszow.pl. Znajdziemy tam równie¿ szczegó³owe informacje na temat ca³ego projektu, jak równie¿ mapkê z poszczególnymi cia³ami niebieskimi.

Pomys³odawc± modelu jest Pawe³ Pasterz, popularyzator nauki, wspó³twórca i wspó³organizator „Dnia Odkrywców – Interaktywnego Pikniku Wiedzy” oraz programu Radiolatorium. Pomys³ zaprezentowania w przestrzeni Rzeszowa ogromu skali Uk³adu S³onecznego narodzi³ siê ju¿ 10 lat temu, w 2012 roku. Koncepcja zak³ada³a stworzenie edukacyjnego modelu uk³adu s³onecznego pod nazw± „Planetostrada”, w formie modeli s³oñca i planet w skali 1 do 1 miliarda, umieszczonych wzd³u¿ bulwaru na lewym brzegu Wis³oka, na dystansie 4,5 km. Projekt by³ zg³aszany do bud¿etu obywatelskiego w 2014 i 2015 roku, jednak nie zdoby³ odpowiedniej ilo¶ci g³osów. Wspó³twórc± tej pierwotnej koncepcji by³ Pawe³ Pasterz, który nie porzuci³ pomys³u i przez kolejne lata rozwija³ go w ramach stowarzyszenia Ars Scientia. W 2022 roku projekt doczeka³ siê w koñcu realizacji.

Uk³ad S³oneczny w Rzeszowie powsta³ w skali 1 do 2 miliardów 200 milionów - nawi±zuj±c w ten sposób do warto¶ci d³ugo¶ci geodezyjnej po³udnika rzeszowskiego 22° E – zarówno dla odleg³o¶ci, jak i rozmiarów s³oñca oraz planet. To co go wyró¿nia spo¶ród innych tego typu instalacji, to rozmieszczenie planet. - W wiêkszo¶ci tego typu modeli instalowanych w przestrzeni miast, planety s± ustawione w jednej linii, co bardzo rzadko zdarza siê w rzeczywisto¶ci. Uk³ad planet w zaprojektowanym dla Rzeszowa modelu jest rozlokowany na orbitach eliptycznych, których uk³ad odpowiada faktycznemu uk³adowi planet w dniu lokacji Rzeszowa, czyli w po³udnie 19 stycznia 1354 roku. Uzyskany zostanie w ten sposób dodatkowy element edukacyjny – historyczny – mówi Pawe³ Pasterz.

W optymalnych lokalizacjach – mo¿liwie najbli¿szych proponowanym – umieszczone zosta³y w nawierzchni chodników i placów, przeszklone kapsu³y z modelami planet, ich fotografiami i krótkim opisem. Kapsu³y s± widoczne w nocy dziêki zasilanemu przez baterie s³oneczne pod¶wietleniu. Stanowi± one podstawê dla swoistej edukacyjnej gry miejskiej, polegaj±cej na poszukiwaniu w przestrzeni miasta Rzeszowa kolejnych modeli. Przy ka¿dym modelu zamieszczony zosta³ adres i kod QR, który po przeskanowaniu odsy³a na stronê www. 

W przysz³o¶ci Uk³ad S³oneczny w Rzeszowie mo¿e zostaæ rozbudowany o kolejne, kosmiczne obiekty, takie jak: planety kar³owate, s³ynne komety czy inne elementy uk³adu s³onecznego . W planach s± równie¿ kolejne obiekty edukacyjne zwi±zane z astronomi± oraz geodezj± w Rzeszowie.