Piątkowy wieczór w Filharmonii: prawykonanie utworów Pawła Palucha oraz symfonia Dvoraka

Podczas najbliższego piątkowego wieczoru symfonicznego, salę koncertową Filharmonii Podkarpackij wypełni muzyka pochodzącego z Rzeszowa akordeonisty Pawła Palucha oraz Antonína Dvořáka. Za pulpitem dyrygenckim stanie Sławomir Chrzanowski.

Koncert rozpocznie prawykonanie czterech kompozycji Pawła Palucha – wybitnego polskiego akordeonisty i kompozytora pochodzącego z Rzeszowa.

Polonez oraz Mazur in D powstały na zamówienie Narodowego Centrum Kultury w Warszawie w ramach projektu edukacyjnego „Piątka z Narodowych”, którego celem jest poszerzenie świadomości na temat polskich tańców narodowych.

W obu kompozycjach odnaleźć można nawiązania do epoki romantyzmu oraz do tradycji polskich twórców muzyki narodowej XIX wieku. Podczas koncertu dzieła zabrzmią w wersji symfonicznej, przygotowanej na poszerzony skład instrumentalny w stosunku do wersji udostępnionych wcześniej przez NCK.

Polonez rzeszowski jest także inspirowany lokalnym folklorem. W kompozycji wykorzystano również melodię Hejnału Rzeszowa autorstwa Tomasza Stańki – pojawia się ona w formie cytatu na początku utworu oraz w parafrazie w jego części środkowej. Całość utrzymana jest w stylistce nawiązujacej głównie do muzyki romantyzmu.

Concerto resoviense na akordeon z towarzyszeniem orkiestry to trzyczęściowa kompozycja utrzymana w stylistyce późnoromantycznej z elementami impresjonizmu. Folklor Rzeszowszczyzny stanowił główne źródło inspiracji podczas powstawania tego wyjątkowego utworu.

W drugiej części wieczoru melomani usłyszą VIII Symfonię G-dur op. 88 Antonína Dvořáka (1841-1904), którą artysta skomponował u szczytu swojej sławy. Dzieło zachwyca radosnym wydźwiękiem, wirtuozerią oraz wysokimi wymaganiami stawianymi przed wykonawcami. Charakterystyczne dla kolorystyki tej symfonii jest oryginalne wykorzystanie fletu piccolo i rogu angielskiego. Głównym atutem dzieła jest niezwykłe bogactwo melodyczne – cecha znamienna dla całej twórczości symfonicznej kompozytora. Choć utwór zachowuje typowy dla gatunku czteroczęściowy układ, bliższa analiza ujawnia indywidualne podejście Dvořáka do formy symfonicznej. Swoboda formalna znajduje wyraz już w Allegro con brio, gdzie pojawiają się aż cztery tematy. Część druga – Adagio – wprowadza w nastrój zadumy i refleksji. Allegretto grazioso przybiera formę walca – nostalgicznego, lecz niepozbawionego lekkości i wdzięku. Finał VIII Symfonii stanowi apogeum formalnej inwencji Dvořáka: po triumfalnym wstępie trąbek następuje kunsztowny cykl wariacji, który przywodzi na myśl zarówno formę repryzową, sonatową, jak i rondo.

AB 3 października 2025 r., piątek, godz. 19:00

SALA KONCERTOWA FILHARMONII PODKARPACKIEJ

ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII PODKARPACKIEJ

SŁAWOMIR CHRZANOWSKI – dyrygent

PAWEŁ PALUCH – akordeon

W programie:

P. Paluch – Polonez, Mazur in Dur, Polonez Rzeszowski, Concerto resoviense (Koncert na akordeon i orkiestrę)

A. Dvořák – VIII Symfonia G-dur op. 88

SŁAWOMIR CHRZANOWSKI

Urodził się w Rybniku na Śląsku. Studia muzyczne odbył w Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie w 1986 roku ukończył Teorię Muzyki, a w 1989 Dyrygenturę Symfoniczną w klasie prof. Karola Stryi. Już podczas studiów rozpoczął współpracę z uczelnianym Zespołem Muzyki XX wieku, z którym dokonał kilku światowych prawykonań utworów kompozytorów współczesnych.

W latach 1985-1990 prowadził orkiestry- kameralną i symfoniczną Państwowego Liceum Muzycznego w Katowicach. Wraz z tymi zespołami uczestniczył w międzynarodowych festiwalach muzycznych ( Festiwal Orkiestr Kameralnych w Ahrensburgu – Niemcy, ”Musica senza frontiere” w Bolonii-Włochy),występował także w Berlinie na specjalnym koncercie z okazji 50 rocznicy wybuchu II wojny światowej.

W 1987 roku brał udział w Międzynarodowym Kursie dla Młodych Dyrygentów w Weimarze (u prof. Kurta Sanderlinga),gdzie prowadził koncert finałowy. W 1991 roku uczestniczył w Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim w Trento.

W 1990 roku w wyniku konkursu objął stanowisko Dyrektora Naczelnego i Artystycznego Filharmonii Zabrzańskiej, którą prowadzi do dziś. Razem z tą orkiestrą dał ponad 3500 koncertów na różnych estradach w kraju i za granicą.

Dyrygował na festiwalach ( „Gaude Mater” w Częstochowie, ”Viva il canto” w Cieszynie, ”Zabrzański Festiwal Muzyki”, Krystyny Jamroz w Busku-Zdroju, „Silesia-Pradziad” w Kędzierzynie, Trnawska Wiosna Muzyczna w Trnawie,”Chopin Festival” w Gaming (Austria) „Pro Baltica” w Toruniu, Jana Kiepury w Krynicy, Festiwal w Łańcucie, Żartu Muzycznego w Nowym Sączu i in.)Wielokrotnie dyrygował imprezami cyklicznymi-„Nieszpory ludźmierskie”, ”Koncert trzech polskich tenorów”. Ponad 90 razy prowadził koncerty-również wielkie imprezy charytatywne -z udziałem największego polskiego tenora Wiesława Ochmana. Dokonał kilkunastu nagrań CD, a także rejestracji archiwalnych dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej. Ze swoją orkiestrą występował za granicą – w Rosji, Niemczech, Czechach, Austrii, Ukrainie, Słowacji, Rumunii i Japonii.

W latach 1991-1995 był Dyrektorem Artystycznym Filharmonii w Rybniku.

Dyrygował ponad 70 orkiestrami na świecie, w tym wszystkimi polskimi orkiestrami filharmonicznymi i kameralnymi, z którymi nadal prowadzi stałą współpracę, a także NOSPR w Katowicach i Radiową Orkiestrą Symfoniczną w Krakowie. Regularnie występuje z orkiestrami czeskimi- Filharmonii Ostrawskiej, Morawskiej w Ołomuńcu oraz Karlovych Varów, a także zespołami operowymi w Krakowie, Bytomiu, Gdańsku, Białymstoku, Łodzi i Lwowie. Współpracuje z teatrami muzycznymi, w 2006 r. przygotował premierę „Wesołej wdówki” Lehara w Warszawie, zaś w roku 2019 ”Kandyda” Bernsteina w Krakowie.

Podczas swoich koncertów dokonał wielu światowych prawykonań utworów, m.in. Bogusława Schaeffera, Romualda Twardowskiego, Jana Kantego Pawluśkiewicza, Gheorge Zamphira i in.

Kilkakrotnie gościł w USA, gdzie obok koncertów prowadził także wykłady otwarte dla studentów z zakresu historii muzyki polskiej, oraz zajęcia w mistrzowskiej klasie dyrygentury.(Northwestern University Chicago i Mary Washington College Fredericksburg) Jest honorowym dyrygentem MWC Symphony Orchestra we Fredericksburgu(USA). W 2002 wystąpił w słynnych salach koncertowych Ameryki – Carnegie Hall w Nowym Jorku z koncertem muzyki polskiej, oraz Orchestra Hall w Chicago – z koncertem Trzech Polskich Tenorów inaugurującym nowy sezon koncertowy Paderewski Symphony Orchestra. Od roku 2004 stale współpracuje ze słynną orkiestrą Chicago Philharmonic, zaś w roku 2005 zadebiutował w Chinach prowadząc Wuhan Symphony Orchestra.

Jest jurorem krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych.

Od 2016 roku pełni funkcję Dyrektora Artystycznego Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego „Ave Maria” w Czeladzi.

Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień- m.in.- Złotego Lauru Umiejętności i Kompetencji, Złotej Odznaki- Zasłużony dla Województwa Śląskiego, Złotego Medalu Prezydenta RP za długoletnią służbę, ”Gloria Artis”, Nagrody Kulturalnej Prezydenta Zabrza, Lider z powołania- Nagroda magazynu Why Story i wielu innych.

PAWEŁ PALUCH

prof. dr hab. Paweł Paluch w 1987 r. ukończył studia magisterskie na kierunku instrumentalistyka w specjalności gra na akordeonie w Akademii Muzycznej (AM) w Krakowie. W 1994 r. Rada Wydziału Instrumentalnego AM im. Fr. Chopina w Warszawie nadała mu kwalifikacje I stopnia (stopień doktora), a w 2002 Rada Wydziału Instrumentalnego AM im. Gr. i K. Bacewiczów w Łodzi roku kwalifikacje II stopnia (stopień doktora habilitowanego) sztuk muzycznych. W 2020 r. z rąk Prezydenta RP otrzymał tytuł profesora sztuki. Jest także nauczycielem dyplomowanym. Pełnił funkcje: konsultanta ds. kształcenia kadry nauczycielskiej akordeonu Szkolnictwa Artystycznego (1995-2000); członka Zarządu Głównego Stowarzyszenia Akordeonistów Polskich (1990-2000); eksperta komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych dla nauczycieli Ministerstwa Edukacji Narodowej (od 2001 r.) oraz Centralnej Komisji ds. awansu zawodowego nauczycieli; w WSP (aktualnie UR) w Rzeszowie: od 2007 do 2019 roku kierownika Zakładu Badań Muzyki Regionów w Instytucie Muzyki; członka kolegium redakcyjnego Zeszytu Naukowego „Muzyka” (Zeszyty Naukowe UR); prodziekana Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego (2005-2008); członka Rady Programowej Uniwersytetu III Wieku (2007-2008); wicedyrektora (2008-2010) oraz dyrektora Instytutu Muzyki (2010-2013) a także członka senackiej komisji UR ds. rozwoju kadry, badań naukowych i współpracy z zagranicą (2008-2012). Od 1995 jest kierownikiem muzycznym ZPiT „Resovia Saltans” . W latach 2019- 2024 był. członkiem Rady Naukowej Kolegium Nauk Humanistycznych UR a od 1990 do 2019 również członkiem Międzyuczelnianej Katedry Akordeonistyki AM (obecnie Uniwersytetu Muzycznego Fr. Chopina) w Warszawie. Wypromował kilkudziesięciu licencjatów, magistrów oraz pięciu doktorów sztuki. Jest też m.in. autorem publikacji p.t. Forma sonatowa w literaturze akordeonowej, AMFC, Warszawa 2003 a także około czterdziestu kompozycji oraz ponad dwustu opracowań na różne składy wykonawcze. Jako kompozytor współpracuje z Narodowym Centrum Kultury w Warszawie w ramach projektu edukacyjnego „Piątka z narodowych”, mającego na celu poszerzenie świadomości dotyczącej polskich tańców narodowych. Od 2014 r. sprawuje także kierownictwo muzyczne odbywających się co 3 lata w Rzeszowie światowych polonijnych festiwali folklorystycznych.

Jako wykonawca otrzymał wiele nagród na konkursach krajowych i międzynarodowych. Do najważniejszych można zaliczyć m.in.: I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Nagrań Fonograficznych (Praga 1981), III nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Akordeonowym (Białystok 1985) oraz I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Akordeonowym w Klingenthal (NRD 1985).

Wystąpił na pond tysiącu koncertach jako kameralista i solista (w tym również z orkiestrami symfonicznymi) w kraju i za granicą. W swoim dorobku artystycznym posiada nagrania płytowe (CD i DVD), radiowe i telewizyjne. Był wielokrotnie zapraszany do pracy w jury festiwali i konkursów o zasięgu regionalnym, krajowym oraz międzynarodowym, jak również przesłuchań organizowanych przez Centrum Edukacji Artystycznej. Prowadził także warsztaty i seminaria akordeonowe w szkołach muzycznych na terenie kraju. Jego uczniowie i studenci są laureatami czołowych nagród oraz wyróżnień uzyskanych na konkursach i festiwalach krajowych i międzynarodowych, a także przesłuchaniach CEA.

Za swoją działalność artystyczną, pedagogiczną i społeczną P. Paluch został nagrodzony i wyróżniony m.in: Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury (1995), srebrnym medalem za wieloletnią Służbę (2013), Nagrodami Rektora WSP, UR i AM w Krakowie (2014), Dyrektora ZSM nr 1 w Rzeszowie, a także dyplomem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2019).