Krzysztof Ślęzak "Ślady istnienia"

„Ślady istnienia” to cykl prac, będący próbą odpowiedzi na pytanie: na ile można opisać człowieka, w tym wypadku siebie, fotografując subiektywnie wybrane miejsca, w których przebywa, na które spogląda, co w nich widzi.

Ten konceptualny projekt w całości został wykonany w technice analogowej. Autor fotografował miejsca, w których przebywa lub do których wraca myślami. Następnie zbierał z nich drobne, symboliczne przedmioty, które później w ciemni układał bezpośrednio na papierze światłoczułym pod powiększalnikiem. W ten sposób powstały prace łączące tradycyjną fotografię z fotogramem.

Cykl rozpoczyna się czterema pracami przedstawiającymi progi domów, w których autor przeżywał najważniejsze etapy swojego życia. Pierwsza praca przedstawia próg starego domu z jasną plamą – konikiem na sznurku, symbolem beztroskiej zabawy i dzieciństwa. Drugą fotografię wykonał w miejscu, w którym spędził młodość, a jako fotogramy pojawiają się fragmenty potłuczonego szkła i splątana żyłka wędkarska. Rozbite szkło przywołuje burzliwy etap dorastania, a żyłka – jego ówczesną pasję – wędkarstwo. Trzeci to ten, w którym mieszkał z żoną kilka lat po ślubie. Wtedy rodziły się dzieci, dlatego na odbitce widnieją trzy opaski szpitalne noworodków. Czwarta fotografia przedstawia próg obecnego domu z białym śladem korzenia, symbolizującym zapuszczenie korzeni i miejsce, w którym zamierza spędzić resztę życia. Pozostałe prace uwieczniają inne ważne w życiu miejsca oraz towarzyszące im przedmioty.

W projekcie dochodzi do przenikania się technik fotograficznych. Praca łączy tradycyjną fotografię analogową z techniką fotogramu. Światło z powiększalnika, przechodząc przez negatyw, tworzy obraz tła, a jednocześnie przedmioty układane na papierze blokują je, zostawiając jasne ślady. To dosłowne przenikanie dwóch przeciwstawnych sobie sposobów rejestracji obrazu na jednym materiale. Ponadto kontrast między ciemnym tłem a jasnymi fotogramami może symbolizować przenikanie światła w ciemność, obecność w pustkę, wspomnienie w zapomnienie.

Możemy również zaobserwować przenikanie symboli i znaczeń. Drobne przedmioty, zebrane z miejsc i umieszczone na papierze, stają się symbolicznymi reprezentacjami wspomnień, emocji i etapów życia związanych z tymi miejscami. Konik na sznurku przenika w obraz starego domu, symbolizując dzieciństwo. Rozbite szkło i żyłka wędkarska z kolei przenikają w obraz domu z młodości, niosąc ze sobą znaczenie burzliwości i pasji.

Te prace opowiadają także o przemianach w życiu. Kolejne fotografie progów zamieszkiwanych domów i odpowiadające im fotogramy: zabawka, szkło, opaski, korzeń – symbolizują przenikające się etapy życia i zmiany tożsamości. Przenikanie obrazów z symbolami okresów życia tworzy historię ciągłej transformacji.

Same progi domów są uniwersalnym symbolem przejścia i zmiany. Podobnie jak inne przestrzenie – czymś ogólnodostępnym dla wszystkich. Dodane do nich osobiste przedmioty nadają im głęboko indywidualne znaczenie, tworząc przenikanie między tym, co wspólne, a tym, co osobiste.

Terry Barrett pisał, że fotografia jest śladem. Odnosząc się do jego słów, obrazy te są śladem podmiotu fotografującego i punktu widzenia podmiotu fotografującego.

O technice

Ten projekt powstawał w latach 2023 i 2024, w całości został wykonany na filmach średnioformatowych Fomapan/Rollei RPX 400. Użyto aparatu Pentacon SIX, którego konstrukcja powstała blisko 70 lat temu. Fotografie miejsc zostały wykonane obiektywem aparatu skierowanym w dół. Białe, przenikające się plamy to przedmioty układane bezpośrednio na papierze pod powiększalnikiem. Powstałe prace są połączeniem fotografii i fotogramu. Wszystkie odbitki wykonane zostały na papierze Fomabrom Variant w jakości archiwalnej. Suszone w sposób tradycyjny na szybie, emulsją do góry, dzięki czemu posiadają charakterystyczną strukturę papieru barytowego.

O autorze.

Krzysztof Ślęzak

Przedsiębiorca z miłością do fotografii, którego wewnętrzna część racjonalna opiekuje się artystyczną. Absolwent „Studium Sztuki” w Warszawie. Charakteryzuje go trasgresyjne podejście do formy. Tworzy prace unikatowe w technikach tradycyjnych i szlachetnych. Posiada własną pracownię i ciemnię fotograficzną. Członek Rzeszowskiego Stowarzyszenia Fotograficznego. Brał udział w wystawach indywidualnych i zbiorowych, między innymi: "PoznajMY_się", "Transgresja", "Ślady Istnienia", "100 razy siatka", "Cisza"...